Quy Định Về Lưới Hứng Vật Rơi Công Trình

Lưới hứng vật rơi (hay lưới an toàn công trình) là biện pháp phòng ngừa chủ chốt để bảo vệ công nhân và người dân xung quanh công trường khỏi rủi ro do vật liệu, dụng cụ rơi từ trên cao. Việc tuân thủ quy định về lưới hứng vật rơi công trình không chỉ giúp giảm tai nạn mà còn là trách nhiệm pháp lý của chủ đầu tư và nhà thầu.

1. Cơ sở pháp lý chính 

• Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 là khung pháp lý chung quy định trách nhiệm của chủ đầu tư, nhà thầu và người lao động trong bảo đảm an toàn.
• QCVN 18:2014/BXD — Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong xây dựng chứa các yêu cầu kỹ thuật liên quan đến việc bảo đảm an toàn, trong đó có các quy định liên quan đến hệ thống bảo vệ trên cao (bao gồm lưới an toàn).
• Thông tư 04/2017/TT-BXD hướng dẫn quản lý an toàn lao động trong thi công xây dựng, nêu rõ trách nhiệm lập kế hoạch, tổ chức biện pháp an toàn trước khi thi công.
• Nghị định 12/2022/NĐ-CP (và các văn bản xử phạt liên quan) quy định mức xử phạt khi không thực hiện các biện pháp an toàn lao động, trong đó có việc không trang bị hoặc không duy trì các biện pháp bảo hộ theo quy định.

2. Khi nào bắt buộc phải dùng lưới hứng vật rơi?

Theo các quy định nêu trên, nhà thầu phải đảm bảo biện pháp an toàn (trong đó có lưới hứng) trong các trường hợp điển hình sau:

• Thi công ở độ cao (thường là từ ~6 m trở lên) hoặc bất kỳ vị trí nào có nguy cơ rơi vật liệu, dụng cụ xuống nơi có người đi lại.
• Thi công mái, mặt dựng, lan can, giàn giáo, hoặc thi công các công việc lắp đặt, tháo dỡ có nguy cơ rơi vãi.

Nguyên tắc thực tế: “Nếu có nguy cơ vật rơi gây thương tích hoặc thiệt hại — phải có biện pháp hứng/bảo vệ” (lưới, lan can, che chắn, vùng cấm…).

3. Yêu cầu kỹ thuật cơ bản đối với lưới hứng vật rơi

(QCVN và hướng dẫn chuyên ngành đưa ra các tiêu chí chung; khi thực hiện cần tuân thủ văn bản gốc và hướng dẫn kỹ thuật nhà sản xuất)

• Vật liệu: sợi PE/HDPE, hoặc các sợi tổng hợp chịu lực, chống UV, không bị giòn nứt dưới ánh nắng.
• Độ bền/khả năng chịu lực: lưới phải chịu được lực rơi và tác động bất ngờ (các tiêu chuẩn cụ thể về tải trọng và thử nghiệm được quy định trong QCVN và tài liệu kỹ thuật).
• Kích thước mắt lưới / đường kính sợi: phải đảm bảo giữ được mảnh vỡ, vật liệu nhỏ rơi xuống—tham khảo yêu cầu chi tiết trong QCVN hoặc tiêu chuẩn kỹ thuật nhà sản xuất.
• Cách lắp đặt:
  • Neo, móc, cáp kết nối phải đảm bảo chịu lực và cố định vào kết cấu vững chắc (không neo vào vật tạm không chịu lực).
  • Lưới phủ ra ngoài mép sàn đủ lớn để tạo vùng hứng an toàn (thực tiễn thường ≥ 1.5–2 m tùy vị trí).
  • Không để lưới bị chùng quá, phải căng đúng yêu cầu, không có vị trí rách, đứt.
• Bảo trì — kiểm tra: kiểm tra trước ca, sau mưa bão, sau va đập lớn; thay ngay khi phát hiện hư hỏng.

(Lưu ý: QCVN và các tiêu chuẩn kỹ thuật chi tiết khác sẽ nêu các trị số thử nghiệm cụ thể; khi lập hồ sơ kỹ thuật hoặc mua lưới nên đối chiếu trực tiếp với các điều khoản trong QCVN 18:2014/BXD và hướng dẫn nhà sản xuất.)

4. Trách nhiệm của các bên

• Chủ đầu tư: phê duyệt kế hoạch tổng hợp về an toàn lao động, giám sát việc thực hiện; chịu trách nhiệm khi giao thầu nhưng không kiểm soát an toàn đầy đủ.

• Nhà thầu (tổng thầu/nhà thầu thi công): lập kế hoạch an toàn, trang bị và lắp đặt lưới, tổ chức kiểm tra, huấn luyện công nhân; chịu trách nhiệm trực tiếp về an toàn trong phạm vi thi công.
• Cán bộ an toàn / kỹ sư giám sát: kiểm tra, ghi nhật ký an toàn, yêu cầu khắc phục khi phát hiện nguy cơ.
• Người lao động: tuân thủ biện pháp an toàn; không làm việc tại vị trí không an toàn; báo cáo khi lưới hỏng.

5. Hậu quả khi không tuân thủ

• Xử phạt hành chính: Nghị định về xử phạt trong lĩnh vực lao động quy định các mức phạt cho hành vi không thực hiện biện pháp an toàn, báo cáo không đầy đủ, không trang bị phương tiện bảo hộ… (mức phạt phụ thuộc tính chất và số lao động liên quan).
• Rủi ro tai nạn: gây thương tích, tử vong, thiệt hại tài sản, tạm dừng công trình.
• Trách nhiệm hình sự/dân sự: nếu gây hậu quả nghiêm trọng, có thể phát sinh bồi thường, trách nhiệm hình sự theo luật định.

6. Checklist nhanh — triển khai lưới hứng an toàn đúng quy định

1. Trong kế hoạch thi công ghi rõ: vị trí cần lưới, loại lưới, phương án neo, đơn vị cung cấp, biện pháp kiểm tra
2. Mua lưới có chứng chỉ/phiếu kiểm định phù hợp (tham chiếu QCVN/tiêu chuẩn).
3. Lắp đặt theo bản vẽ an toàn, kiểm tra neo, móc, cáp, khoá an toàn.
4. Ghi nhật ký kiểm tra an toàn hàng ngày / sau sự kiện (mưa bão, va đập).
5. Huấn luyện công nhân về rủi ro vật rơi và quy trình khẩn cấp.

Việc tuân thủ quy định về lưới hứng vật rơi công trình là yêu cầu pháp lý và thực hành an toàn bắt buộc. Chủ đầu tư và nhà thầu cần đối chiếu Luật An toàn vệ sinh lao động 2015, QCVN 18:2014/BXD và Thông tư 04/2017/TT-BXD khi lập kế hoạch và thực hiện lắp đặt lưới để vừa đảm bảo an toàn, vừa tránh rủi ro pháp lý.

Để tuân thủ quy định, khách hàng có thể tham khảo các sản phẩm lưới hứng vật rơi tại Phú Tài:

Lưới an toàn